ارزش‌گذاری سهام شرکت‌های دانش بنیان (بخش دوم)

ارزش گذاری سهام شرکت‌های دانش بنیان (بخش دوم)

1-2روش بازاري

روش بازاري مبتنی بر شناسایی و مقایسه شرکتهاي تقریبا مشابه در صنعت می باشد که در زمان حال یا در دورهاي نه چندان دور سهام آنها مورد مبادله قرار گرفته است. بنابراین دراین روش رویدادهاي واقعی ارزشگذاري مربوط به سایر شرکت هاي مشابه، مبناي محاسبات است.

استفاده از ضرایب، معمول ترین نوع چنین مقایسه هایی است. از جمله مهمترین این ضرایب میتوان به نسبت قیمت به درآمد  (P/E)که یکی از معیارهاي پرکاربرد براي قضاوت در مورد ارزش بازار سهام است، اشاره کرد. این نسبت که به طرق مختلف به عنوان یکی استانداردهاي صنعت در اختیار تحلیلگران قرار می گیرد، بیان می کند که بازار، حاضر به پرداخت چند دوره از درآمد سهم براي خرید آن سهم می باشد. به عبارت دیگر اگر کل درآمد قابل توزیع به هر سهم تقسیم بر قیمت جاري سهم را بازده درآمدي هر سهم درنظر بگیریم، بسیاري از سرمایه گذاران ترجیح می دهند به معکوس این نسبت که همان نسبت قیمت به درآمد است توجه کنند. لازم به ذکر است درآمد شرکت با آنچه که بصورت تقسیم سود در اختیار سهامداران قرار می گیرد متفاوت است. در این روش، سود تقسیمی ملاك عمل نمی باشد بلکه درآمد شرکت، بدون توجه به آنکه توزیع درآمد به صورت سود تقسیمی مد نظر باشد یا انتقال آن به اندوخته ها، در محاسبه وارد می شود.

در تفسیر این نسبت باید دقت کرد. برخی معتقدند افزایش این نسبت باعث کاهش ارزش سهام می شود چرا که بالا بودن این نسبت به معنی بازده کم می باشد. دلیل این تفسیر این است که نسبت قیمت به درآمد معکوس نرخ بازده سهام است و بنابراین هرچه بازده سهام کمتر باشد این نرخ بیشتر می گردد. استدلال دسته دیگر این است که هرچه نسبت قیمت به درآمد بیشتر باشد نشاندهنده آن است که سرمایه گذاران نسبت به سود تقسیمی آینده خوشبین تر هستند و بنابراین حاضر به پرداخت تعداد دوره بیشتري از درآمدها به ازاء خرید سهم می باشد. دیدگاه دوم بیشتر مورد پذیرش است. بنابراین می توان گفت با وجود درآمدهاي مورد انتظار برابر براي دو شرکت، قیمت سهام شرکتی که نسبت قیمت به درآمد بیشتري دارد، بیشتر است و این بدین معنی است که سرمایه گذاران نسبت به توزیع سود، افزایش درآمد و سود، و ریسک پرداخت سود از جانب شرکت دوم خوشبین تر هستند.

براي استفاده از این نسبت و محاسبه ارزش، دانستن دو چیز ضروري است:

درآمد جاري هرسهم

نسبت قیمت به درآمد

با ضرب کردن درآمد هر سهم در نسبت قیمت به درآمد میتوان قیمت سهم را تعیین نمود. اگر در نسبت P/Eعامل رشد درآمد هرسهم نیز در نظر گرفته شود شاخص دیگري بدست میآید که به شاخص PEG معروف است. فاکتور رشد قیمت به درآمد PEGدر واقع از تقسیم نسبت قیمت به درآمد بر نرخ رشد سالانه درآمد بدست می آید. سهام دو شرکت با نسبت قیمت به درآمد برابر و درآمدهاي مشابه ممکن است در عمل به قیمت متفاوتی مورد مبادله قرارگیرد چرا که انتظار افزایش این درآمدها متفاوت است.

نسبت قیمت به ارزش دفتري، شاخص دیگري از این دست می باشد که در مواردي که اطلاعات مربوط به تقسیم سود یا حتی درآمدهاي آتی موجود نمی باشد، با وجود اعتبار کم نزد تحلیلگران و البته با کمی احتیاط و در نظر گرفتن برخی ملاحظات، میتواند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین شاخص قیمت به نرخ فروش بیان میکند میتوان ارزش سهام یک شرکت را به میزان فروش آن نسبت داد. این شاخص نیز اعتبار زیادي ندارد چرا که براي مثال حاشیه سود در میان صنایع و حتی شرکتهاي مختلف به شدت متغیر است و نمیتوان نسخه واحدي را بر اساس میزان فروش عرضه کرد.

2-2چالشهای روش بازار محور

روشهاي معمول مقایسه اي در ارزشگذاري شرکتهاي نوپاي فناوري محور، نتایج خوبی را به همراه نخواهند داشت. علت اصلی این پدیده را باید در شرایط خاص آن دنبال کرد. اگرچه استفاده از اطلاعاتی مثل درآمد ناخالص و ضریب P/E مناسب می تواند نتایج مناسبتري از دیگر شاخصها داشته باشد با این حال شرایطی مثل عدم وجود داده هاي تاریخی در مورد عملکرد شرکت و یا وجود درآمدهاي منفی براي یک دوره اولیه، عملاً استفاده از این چنین ضرایبی را ناممکن خواهد کرد. از طرفی یکی از اساسی ترین مشکلات در روشهاي بازار محور یافتن شرکتی یا شرکتهایی است که قابلیت مقایسه مناسبی را با شرکت تحت ارزشگذاري دارا باشد. بسیاري از شرکتهایی که در زمان ارزشگذاري یک شرکت نوپا می توانند به عنوان مقایسه انتخاب شوند، از بسیاري از جنبه ها که از جمله آنها میتوان به میزان و نوع درآمدها، گستره عملیاتی، تنوع محصولات، پیشینه تاریخی و مرحله چرخه عمر شرکت اشاره کرد، متفاوت از شرکتهاي نوپا می باشند. تمام ملاحظات ذکر شده، در نهایت منجر به کم دقتی روش بازار محور معمول در ارزشگذاري سهام تکنولوژي می گردد. اگرچه نباید از نظر دور داشت که از مقایسات بازاري چندان هم بی منفعت نیست چرا که دست کم اطلاعاتی هرچند نادقیق در مورد وضعیت رشد بالقوه کل صنعت بدست خواهد داد.